«Το δώρου του θυμού»* Ή πως μπορούμε να τον αξιοποιήσουμε σύμφωνα με τις διδασκαλίες του Μαχάτμα Γκάντι.
Πριν λίγες μέρες έκανα μια υπέροχη πρακτική με την φίλη μου Ιωάννα Κολιακουδάκη, εμπνευσμένη από τον θυμικό αδένα και το αίσθημα του θυμού, αλλα και το στρες που τον προκαλεί. Αμέσως μετά έπεσε στα χέρια μου ένα πολύ διαφωτιστικό βιβλίο σχετικά με τον θυμό από τις διδαχές του Γκάντι... σύμπτωση ίσως, αλλά μέσα από το βιβλίο και το μάθημα γιόγκα διδάχτηκα πολλά.
Σύμφωνα με τους ειδικούς το αίσθημα του Θυμού ορίζεται ως έντονη συναισθηματική αντίδραση του οργανισμού,που εμφανίζεται σε μια σειρά καταστάσεων,όπως η επίθεση και η απειλή.Πρόκειται για ένα σύνολο αντιδράσεων στη μιμική του προσώπου,στη στάση του σώματος,στον τόνο της φωνής κλπ...
Αυτό όμως που θα πρέπει στα σίγουρα να συμπληρώσουν είναι πως η καθημερινότητα μας είναι αυτή που ευθύνεται για τον έντονο θυμό που βιώνουμε καθημερινά. Δεν θύμωσες τις προάλλες που έκλεισαν τα σχολεία και οι δρόμοι από μια βροχη; Δεν θύμωσες την τελευταία φορά που περίμενες με τις ώρες να σε εξυπηρετήσουν στην εφορία ή στην τηλεφωνική αναμονη σε μια εταιρία; Δεν θυμώνεις κάθε μέρα βλέποντας ειδήσεις που σου μιλάνε σαν να είσαι κουτός;
Ο θυμός είναι το δωρο που χρειαζόμαστε όλοι μας, ο θυμός είναι για του ανθρώπους ό,τι και τα καύσιμα για τα αυτοκίνητα. Το αίσθημα του θυμού, μπορεί να καταλήξει σε μια απόλυτη καταστροφή ή σε μια προσωπική αναγέννηση. Πολλές φορές ο θυμός είναι αυτός που σε βοηθάει να προχωράς μπροστά και να ανακαλύπτεις νέα πράγματα για τον κόσμο, σύμφωνα με τον Γκάντι.
Η αλήθεια είναι πως ο θυμός από μόνος του είναι ένα αίσθημα κατώτερο και πολλές φορές είναι ντροπή να αναφέρεις πως είσαι θυμωμένος με μια κατάσταση ή με κάποιον άνθρωπο. Συνήθως, θεωρούμε τον θυμωμένο άνθρωπο, ως κάποιον που παρερμηνεύει τις καταστάσεις, κάποιον που θέλει να κυριαρχήσει και να επιβληθεί και συνήθως ο θυμός του πηγάζει από την χαμηλή αυτοπεποίθηση. Άλλοι όταν θυμώνουν,εκτονώνουν το συναίσθημά τους φωνάζοντας,βρίζοντας ή ακόμα προκαλώντας ζημιές ή προβαίνουν και σε πιο ακραίες εκφράσεις βίας προς τον εαυτό τους ή τους άλλους.Πάνω στην έκρηξή τους βγάζουν λεκτική επιθετικότητα.Συνήθως οι συμπεριφορές αυτές φέρνουν στα άτομα ενοχές και ενέχουν αρκετά τον κίνδυνο καταστροφής των διαπροσωπικών σχέσεων.
Τι γίνεται όμως όταν δεν «κρύβουμε» τον θυμό μας; Όταν τον παραδεχόμαστε και τον αξιοποιούμε ως ένα ακόμη «δημιουργικό» τόξο στην φαρέτρα μας; Ο Γκάντι είπε μια πολύ σημαντική φράση κάποτε «Γίνε η αλλαγή που θέλεις να δεις στον κόσμο». Μέσα σε αυτά τα λόγια περικλείεται όλο το νόημα του δημιουργικού θυμού, του αρνητικού αυτού αισθήματος που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για καλό. Μα μπορείς να είσαι συνέχεια νευριασμένος με το κράτος ή με την κοινωνία; Μήπως ήρθε η ώρα να γίνεις εσυ καλύτερος και ανώτερος; Ώστε και άλλοι να ακολουθήσουν το παράδειγμα σου; Θα παρομοιάζαμε τον θυμό σαν το ηλεκτρικό ρεύμα, που βελτιώνει την ζωή μας, αν όμως το χρησιμοποιούσαμε με λάθος τρόπο, μπορεί να χάσουμε την ζωή μας. Δεν είναι ανάγκη ο θυμός να βραχυκυκλώσει την ζωή σου, πρέπει να μετατρέψεις τη σπίθα σε αλλαγή. Θυμήσου, πως αν αντιστεκόμαστε στον θυμό, μπορούμε να αλλάξουμε τη ζωή μας και ίσως και την χώρα μας...
Ο Γκάντι λέει: «Να χρησιμοποιήσεις τον θυμό σου σοφά. Να του επιτρέπεις να σε βοηθά να βρίσκεις λύσεις μέσα από την αγάπη και την αλήθεια». Η ήρεμη αντίδραση μπροστά στο πρόσωπο του θυμού, είναι ίσως πολύ δύσκολη, αν όμως έστω και μια φορά δοκιμάσετε να αντιδράσετε με γαλήνιο τρόπο θα δείτε αμέσως τα αποτελέσματα. Μήπως σας θυμίζει τους ανθρώπους που λόγω του θυμού τους χάνουν και το δίκιο τους σε έναν καβγά ή μια έντονη συζήτηση; Κάνεις δεν θέλει να γίνεται αντικείμενο εκφοβισμού, μα ο θυμός από την μεριά μας δεν λύνει το πρόβλημα. Πάντα θα αντιμετωπίζουμε αδικίες και προκαταλήψεις, είτε για τα πιστεύω μας, είτε για την εμφάνιση μας ή τον τρόπος ζωής μας, αλλά με μια ήρεμη αντίδραση δεν χρειάζεται να πετάμε πέτρες εναντίον κανενός.
Ο θυμός είναι πολύ πιο έντονος στις μέρες μας εξαιτίας όλων αυτών των μαζικών πληροφοριών που λαμβάνουμε καθημερινά. Ειδήσεις ανακριβείς με κύριο σκοπό τους την απογοήτευση και το αίσθημα του θυμού. Ο Γκάντι έλεγε πως το μυαλό σου πρέπει να είναι σαν ένα δωμάτιο με πολλά ανοιχτά παράθυρα. Άφηνε την αύρα να μπαίνει παντού, αλλά μην αφήσεις κανέναν να σε παρασύρει. Ίσως, αυτή να είναι και η πιο σημαντική συμβουλή ενάντια στον εφήμερο θυμό της Υπέρ ή Παρά-πληροφόρησης, μπορούμε να αφήνουμε την αύρα των διαφορετικών ιδεών, απόψεων και γνώσεων χωρίς όμως να μας κατακλύζουν.
Μπορούμε να προσλαμβάνουμε τα πάντα αλλά χρειαζόμαστε ένα ήρεμο σημείο μέσα στο μυαλό μας για να τα επεξεργαστούμε. Ο θυμός σίγουρα δεν βοηθάει...
Δεν πρέπει να ντρεπόμαστε για τον θυμό. Είναι ένα ακρως φυσικό και ανθρώπινο συναίσθημα, που έχει ως βάση του κυρίως πάντα λογικά αιτία. Όμως, σύμφωνα με τον Μαχάτμα Γκάντι, θα πρέπει να ντρεπόμαστε για τον λάθος τροπο έκφρασης του. Μην ξεχνάς, αυτό το «κακό» συναίσθημα μπορεί να μετατραπεί σε «καλό» και ισχυρό κίνητρο για πολλούς από εμάς.
Πως μπορούμε όμως να μετατρέψουμε τον θυμό μας σε κάτι δημιουργικό ;
- Χρησιμοποίησε την τεχνική του timeout. Αν δεις πως κατά τη διάρκεια μιας συζήτησης αρχίσεις να νιώθεις θυμό, άγχος και ένταση, δώσε στον εαυτό σου χρόνο για ένα διάλειμμα.
- Μέτρα μέχρι το δέκα.
- Δημιούργησε τη δική σου χαλαρωτική εικόνα.
- Παρατήρησε τις αλλαγές που συμβαίνουν στο σώμα σου.
- Εντόπισε τα προειδοποιητικά σημάδια. Ο θυμός είναι σαν ένα ηφαίστειο που βράζει, έτοιμο να εκραγεί.
- Αναζήτησε τις πηγές του θυμού σου. Είναι σημαντικό να κατανοήσεις όχι μόνο τι συμβαίνει όταν θυμώνεις, αλλά και για πιο λόγο συμβαίνει.
- Μείωσε το στρες της καθημερινότητας. Εάν ήδη βιώνεις μια καθημερινότητα γεμάτη στρες, οι πιθανότητες να έχεις εκρήξεις θυμού πολλαπλασιάζονται.
- Σωματική άσκηση.
- Δημιουργία υποστηρικτικού δικτύου.
- Διαλογισμός.
- Αναζήτησε λύσεις. Αντί να επικεντρώνεσαι μόνο στο ότι οι καταστάσεις σε κάνουν να θυμώνεις, βρες λύσεις.
- Ζήτα την βοήθεια ενός ειδικού. Η διαχείριση του θυμού, δεν είναι εύκολη υπόθεση.
Παναγιώτης Κοντογιώργος.
